Karcinom debelog crijeva je zloćudna bolest debelog crijeva koja može da se javi u bilo kojem životnom dobu, a češće kod osoba starijih od 50 godina i kod osoba muškog pola. Može da se zahvati bilo koji dio debelog crijeva, ali je češći u njegovoj lijevoj polovini.
Na karcinom debelog crijeva treba misliti ukoliko postoji neki od navedenih simptoma:
Krv u stolici
Neobjašnjvi gubitak u tjelesnoj težini
Malokrvnost
Promjene u crijevnom pražnjenju – novonastali zatvor ili proliv
Karcinom (rak) debelog crijeva se otkriva kolonoskopijom. U toku kolonoskopije uzima se uzorak tkiva i šalje na patohstološku dijagnozu. Kada se dijagnoza karcinoma debelog crijeva potvrdi patohistološki, potrebno je uraditi dodatne dijagnostičke procedure:
CT ( skener) abdomena i male karlice srca i CT grudnog koša (ili Rentgensko snimanje pluća i srca – odluku će donijeti Vaš ljekar)
Laboratorijske analize krvi i mokraće
Faktori rizika za pojavu karcinoma debelog crijeva
Godine: stariji od 50 godina češće oboljevaju, mada se bolest može javiti u bilo kom životnom dobu
Genetski sindromi: familijarna adematozna polipoza (FAP) i nasledni nepolipozni rak debelog creva (Linčov sindrom)
Ranije liječen rak debelog crijeva
Rak debelog crijeva u porodici – karcinom debelog crijeva kod roditelja, braće i sestara ili dece povećava šanse za oboljevanje
Zapaljenjske bolesti crijeva: Ulcerozni kolitis ili Kronova bolest
Ishrana: previše crvenog mesa i životinjske masti, a malo žitarica, voća i povrća
Fizička neaktivnost
Dugogodišnje pušenje
Rano otkrivanje raka debelog crijeva spasava život!
Pregled stolice na okultno (skriveno) krvarenje (FOBT, hem check test) Karcinom, kao i polipi debelog crijeva, često izazivaju krvarenje, a ovaj laboratorijski test otkriva tragove krvi u stolici koji nisu vidljivi golim okom. Ovaj pregled treba da rade svi ljudi poslije 40. godine života, i to jedanput godišnje, iz tri uzastopna uzorka stolice.
Kada treba uraditi prvu kolonoskopiju?
Kolonoskopija se savjetuje kao obavezan pregled poslije 50. godine života, bez obzira na to da li postoje faktori rizika. Ukoliko je nalaz uredan, treba je ponavljati jednom u 10 godina.
Ukoliko je član porodice imao karcinom ili polip (adenom) debelog crijeva pre 60 godine, kolonoskopija se savetuje već u 40. godini života ili 10 godina pre godina u kojima je otkriven karcinom kod člana porodice. U tom slučaju kolonoskopija se ponavlja na pet godina.
(novi)